by Mr. Pete
W dzisiejszym artykule postaram się pokrótce omówić lub chociaż wymienić wszystkie (jakie znam oczywiście) seriale, reality show i programy dokumentalne traktujące o broni palnej, jakie kiedykolwiek były/są emitowane w TV. Część z nich oglądałem w całości, część tylko po kawałku lub pojedyncze epizody, a niektórych niestety w ogóle (ale coś o nich słyszałem/czytałem). Nie wszystko jest niestety dostępne online, nie wszystko jest na DVD. Materiały o tej tematyce nie cieszą się też popularnością na modnych ostatnio VOD/TV playerach itp. Zatem za free można obejrzeć np. wszystkie odcinki “Na wspólnej” czy innego chłamu, ale czegokolwiek o broni palnej już nie. Smutne, ale taki mamy kraj. Jednakże przy odrobinie zacięcia i szczęścia (trafienie akurat na emisję w którymś z poniżej opisanych kanałów TV) coś tam da się obejrzeć.
Zagraniczne programy
Weaponology (polski tytuł: Historia oręża)
Amerykański program telewizyjny o współczesnej broni palnej. Trochę o historii, trochę o rozwoju, trochę o użytkowaniu. Taki basic dla każdego. Oryginalnie emitowany na kanale Military Channel od 2007 roku. W Polsce na Discovery World był puszczany bodajże od 2013. Obecnie można kilka odcinków zobaczyć na youtube.com oraz cda.pl.
Liczy sobie dwa sezony. Pierwszy (13-sto odcinkowy) był poświęcony mówiąc najogólniej sprzętowi militarnemu (broni strzeleckiej, artylerii, pojazdom etc.). Drugi (również 13 epizodów) dedykowany był raczej wszelkim grupom/oddziałom/jednostkom wojskowym, z naciskiem na tzw. “specjalsów” z różnych krajów.
Triggers: Weapons That Changed the World (polski tytuł: Broń, która zmieniła świat)
Kolejny amerykański program, również ze stacji Military Channel. Emitowany od 2011 roku. U nas dostępny najpierw na Discovery Channel (w 2012) a potem na Fokus TV (w 2015). Obecnie część odcinków można zobaczyć na youtube.com oraz fokus.tv. Program prowadzi gwiazda tego typu produkcji, były Ranger i medyk armii amerykańskiej Wil Willis. W każdym odcinku nasz prowadzący (często wraz z zaproszonymi gośćmi) testuje jakąś (lub jakieś) legendarną broń.
Program składa się z dwóch sezonów, po 6 odcinków każdy. Zaprezentowano w nich m.in takie ikoniczne konstrukcje jak: Colt 1911, AK-47, M1 Garand, Benelli M4, czy M249 SAW.
American Guns (polski tytuł: Broń na sprzedaż)
Następna amerykańska produkcja. Tym razem typu reality show. Emitowana oryginalnie na Discovery Channel od roku 2011. W Polsce była emitowana również na tej stacji w roku 2015. Nadal niektóre epizody są dostępne na youtube.com. Produkcja opowiada o losach amerykańskiej rodziny mocno związanej z bronią. :) Otóż rodzina Wyatt, bo o nich mowa, prowadzi znaną rusznikarnię i sklep z bronią Gunsmoke Guns w stanie Kolorado. Serial opowiada o ich produkcjach, o działalności ich firmy jak i o nich samych.
Wyprodukowano 2 sezony (10 epizodów w pierwszym i 16 w drugim).
Future Weapons (polski tytuł: Broń przyszłości)
Program telewizyjny emitowany od 2006 roku na kanale Discovery Channel. U nas w kraju (bodajże w 2012 roku) serial był również emitowany na tym kanale. Obecnie, niektóre odcinki możemy znaleźć na youtube.com oraz na efilmy.tv. Gospodarzem programu jest były członek Navy Seals Richard Machowicz (jakieś takie swojsko brzmiące nazwisko, prawda? :) ). W programie są prezentowane najnowsze konstrukcje strzeleckie (nie tylko konwencjonalne, ale również np. broń laserowa, energetyczna itp.) jak i trendy obecne w planowaniu, strategii i taktyce współczesnego pola walki. Program prezentuje również wynalazców i konstruktorów zajmujących się tworzeniem nowych narzędzi stosowanych w walce.
Wyprodukowano 3 sezony, razem 29 odcinków (w pierwszym 6 odcinków, w drugim 13 i w trzecim 10).
Sons of guns
Program z cyklu reality show, emitowany na kanale Discovery Channel w latach 2011 - 2014. Nic mi nie wiadomo, aby kiedykolwiek był emitowany w polskiej telewizji. Nadal można obejrzeć niektóre odcinki na youtube.com. Serial opowiada o specjalistycznym sklepie Red Jacket Firearms LLC z Luizjany, który produkcje wysokiej jakości broń na zamówienie oraz o ludziach w nim pracujących. W każdym odcinku poruszane są kwestie w pewnym sensie związane z bronią, z akcesoriami do niej czy ludźmi z nią związanymi.
Wyprodukowano aż 5 sezonów, dających razem 65 odcinków (sezon I - 16 odcinków, II - 17, III - 15, IV - 8, V – 9).
Tales of the gun
Ciekawy serial z 1998 roku emitowany na History Channel. Serial opisuje historię i dzieje rozwoju broni strzeleckiej. Szkoda, że nigdy nie był emitowany w Polsce. Niektóre odcinki można znaleźć w Internecie, np. na youtube.com.
Serial liczył sobie niby tylko jeden sezon, ale za to składający się aż z 40 odcinków.
Top Guns
Program telewizyjny o broni palnej produkcji amerykańskiej. Prowadzony przez Colby’ego Donaldsona znanego z innego programu o broni Top Shot (o którym poniżej). Program Top Guns opowiada o najbardziej znanych konstrukcjach strzeleckich. Przedstawiona jest ich historia, a każda broń jest testowana na strzelnicy przez zaproszonych, uznanych w środowisku, strzelców oraz ekspertów (sportowców, historyków, wojskowych). W każdym odcinku przedstawiane są 3 egzemplarze jakiejś ikonicznej broni palnej, od starodawnych muszkietów począwszy na najnowszych XXI wiecznych konstrukcjach skończywszy. Program oryginalnie emitowany był na History Channel, u nas można go było oglądać na TVN Turbo w 2015 roku i na Fokus TV w 2016.
Zrealizowano tylko jeden sezon i to dość krótki, bo mający 10 odcinków.
Top Shot
Kolejny reality show o broni strzeleckiej. Gospodarzem programu jest Colby Donaldson. Emitowany na History Channel od 2010 do 2013 roku. U nas niestety nie był dotychczas pokazywany. Obecnie można go oglądać na oficjalnej stronie stacji history.com oraz niektóre odcinki na youtube.com. Program ten to rodzaj konkursu - 16 uczestników każdej edycji podzielonych jest na dwie drużyny, które rywalizują ze sobą w różnych strzeleckich zadaniach. Cyklicznie eliminowani są najsłabsi zawodnicy, aż do czasu pozostania tylko jednego, najlepszego z najlepszych. W programie można naprawdę obejrzeć utalentowanych strzelców i niesamowicie ciekawe próby lub wyzwania, którym są poddawani.
Program liczył 5 sezonów, które razem dały 58 odcinków (sezon I - 10 odcinków, II - 12, III - 12, IV - 12, V - 12)
Family Guns (polski tytuł: Handlarze bronią)
Pierwotnie emitowany od 2012 roku na The National Geographic Channel, u nas był dostępny na Fokus TV w 2016 roku. Bohaterowie serii to Christian Cranmer i jego syn Alex. Wyspecjalizowani sprzedawcy najcenniejszych egzemplarzy broni, którzy podróżują po świecie w poszukiwaniu cennych militariów.
Cranmerowie prowadzą jedną z najbardziej znanych na świecie firm zajmujących się handlem wojennymi pamiątkami. Do historii przeszła transakcja, na którą naszym bohaterom udało się namówić władze Nepalu. Odsprzedały one legendarny arsenał – 55 tysięcy strzelb i muszkietów pozostających w ukryciu przez ponad wiek.
Pośród ich zdobyczy znalazły się tak cenne przedmioty jak wart 40 tysięcy dolarów pistolet z bitwy o Trafalgar, czy prototyp rewolweru konfederatów z czasów wojny secesyjnej, który kosztował nabywcę 50 tysięcy dolarów.
Serial liczy tylko jeden, 9 odcinkowy sezon.
Forged in fire (polski tytuł: Wykute w ogniu)
Na koniec program nie o broni palnej, a o broni białej. Piszę o nim z dwóch powodów. Po pierwsze wciąż można go oglądać w telewizji dostępnej w Polsce, dokładnie na kanale History. Po drugie niesamowicie podoba mi się jego koncepcja, dlatego wrzucam tu trochę prywaty. Jestem pełen podziwu dla talentu i umiejętności osób występujących w tej produkcji. Serial oryginalnie był i jest pokazywany na History Channel od 2015 roku, a prowadzi go znany z programu Broń, która zmieniła świat Wil Willis.
Jest to reality show, talent shot, czy challenge show. Nie wiem jak go nazwać. W każdym razie w programie chodzi o to, że do każdego odcinka zapraszanych jest 4 współczesnych kowali/płatnerzy/blademakerów/knifemakerów, którzy w trzech rundach organicznych czasowo rywalizują ze sobą o 10 000 $ i tytuł Mistrza. W dwóch pierwszych rundach uczestnicy wykuwają broń sieczną wg swojego projektu, a rundzie trzeciej, finałowej muszą wykuć zawsze jakąś historyczną broń wybraną przez jurorów (np. kordelas, gladius, tabar, katanę etc.)
Program liczy na razie 3 sezony, a czwarty jest już w trakcie produkcji. Sezon pierwszy liczył 8 odcinków, drugi 10, trzeci 16, a czwarty jest nagrywany.
Polskie programy
Co ty wiesz o broni
Jeśli chodzi o nasze rodzime produkcje na temat broni palnej, to chyba nietrudno się domyślić, że nie ma tego zbyt dużo. A w zasadzie do roku 2016 nie było nic, aż w zeszłym roku powstał “sławny” już w kręgach strzeleckich program dokumentalny Co ty wiesz o broni. Produkcja emitowana na TVN Turbo, prowadzącym został znany polski komandos i sanitariusz - starszy sierżant Krzysztof “Wir” Pluta.
W tym programie miano chyba zacne idee, ale nie do końca zostały one właściwie przedstawione. Z tego też powodu przez serial przetoczyła się fala krytyki, moim zdaniem nie do końca słuszna, bo pamiętajmy - jaki kraj i jaka kultura broni, taki program TV o niej. :) Poziom merytoryczny różny (widać, że program dedykowany dla totalnych nieświadomych świeżaków, nie mających pojęcia o broni). Czasem nomenklatura trochę niepełna (zbyt często pojawia się słowo “kula”, a za rzadko “pocisk” lub niedokładna (opis amunicji 9x19 czytamy raczej jako “dziewięć na dziewiętnaście” a nie “dziewięć razy dziewiętnaście”).
Sam prowadzący strzelać pewnie umie nieźle, jako były „specjals” i naprawdę doświadczony żołnierz, który ma doświadczenie w realnych misjach bojowych, ale czy jest ekspertem uzbrojenia? Raczej nie i nie ma tu niczego uwłaczającego, nie musi wcale być specem. Jako żołnierz ważne, że umie się posługiwać bronią. Jednakże w takim programie potrzebny jest specjalista wysokiej klasy, który przede wszystkim ZNA broń od strony konstrukcyjnej, historycznej i funkcjonalnej , nie koniecznie musi potrafić zabijać terrorystów w Iraku. Co do niektórych błędów pana Pluty, to podam jeden przykład - rozkłada AKMS, którego nazywa oczywiście “kałaszem” i nie do końca przestrzega przy tym zasad bezpieczeństwa. No tak się nie powinno robić, zwłaszcza w programie dla amatorów.
Wiele osób zaznajomionych z tematem broni uważało (moim zdaniem słusznie), że prowadzącym taki program, powinien być jakiś bronioznawca – np. znany dziennikarz (padały głosy na kogoś z redakcji jednego dwóch ówcześnie wydawanych w Polsce czasopism o broni palnej) lub jakiś doświadczony strzelec sportowy, a nie koniecznie “wojak”. No ale zapewne jakiś producent TVN nie mający pojęcia o zagadnieniu broni palnej, wyszedł z założenia, że na giwerach najlepiej znają się żołnierze, co jest akurat wierutną bzdurą w polskich realiach.
Inne zarzuty co do tego programu, to np. bzdurne testy broni jak: “automat kałasznikowa” meblościankę wyposażoną w sprzęty domowe skutecznie masakruje lub przedstawienie broni tylko w negatywnym świetle, że np. w Polsce broni używa mafia do zabijania nieposłusznych.
Osobiście zgadzam się z częścią tej krytyki, ale doceniam również to, że ktoś w końcu spróbował zrealizować program o broni na naszym polskim hoplofobicznym podwórku. Popełniono przy tym masę błędów, ale duży plus za pierwszą poważną próbę. Być może, jeśli kiedyś ktoś znów spróbuję nakręcić taki program/serial, to wyciągnie wnioski z tej produkcji i zrobi to lepiej.
W programie zamierzano (a wyszło różnie) przedstawić wszelkiej maści broń: pistolety, karabiny, rewolwery, strzelby. Sprawdzić (i obalić, jak będzie trzeba) mity na ich temat oraz jak bardzo to, co oglądamy w filmach, jest adekwatne do rzeczywistości. Odrobina historii też została przedstawiona. Sam program skończył się na po pierwszym sezonie i raczej nie zapowiada się na kontynuację.
Serial liczył jeden 10 odcinkowy sezon.
Podsumowanie
To tyle na dziś. Zdaję sobie sprawę, że pewnie istnieje więcej takich oficjalnych, cyklicznych i profesjonalnych produkcji (bo takie były przedmiotem tego krótkiego artykułu) na świecie, ale ja ich nie znam. Jeśli Wy znacie jakieś, proszę podzielcie się niemi w komentarzu.
Jak łatwo zauważyć wszystkie wymienione tutaj zagraniczne produkcje są amerykańskie. I nie ma się co dziwić. Jednakże może i inne kraje, mocno związane dawniej (jak np. Wielka Brytania, w której teraz jest gorzej niż u nas) lub obecnie (Niemcy, Czechy, Włochy, Rosja) nakręciły swego czasu jakieś podobne programy/seriale/show. Zachęcam do poszukiwań i dzielenia się nimi z nami.
Dzięki za uwagę.
kwiecień 2017
Mr.Pete
04.05.2018 09:55:28
mały update do artykułu. ;)
Otóż niedawno odkryłem świetny kanał w serwisie youtube nt.broni historycznej, a dokładnie broni strzeleckiej używanej podczas Wielkiej Wojny przez wszystkie walczące strony. Serdecznie polecam - kanał nazywa się C&Rsenal, a sam cykl (bo na kanale są w zasadzie trzy różne wątki - broń I wojny, rusznikarstwo oraz przekroje/animacje mechanizmów broni) o poszczególnych modelach broni nazywa się Primer: Small Arms History Series.
Link: https://www.youtube.com/channel/UClq1dvO44aNovUUy0SiSDOQ/playlists
Koniu7
09.10.2019 12:00:10
Polecam, dobrze się ogląda, wydaje się być rzeczowy. Zwracają uwagę na dużo szczegółów.